Wróć20 lat temu miała miejsce prawdziwa rewolucja – w Polsce rozpoczęto wydawanie plastikowych dowodów osobistych, które zastąpiły mało poręczne dowody “książeczkowe”. Na kolejną rewolucyjną zmianę przyszło nam czekać do 2019 roku – i choć w tym przypadku w warstwie wizualnej zmieniło się niewiele, to zmiana jakościowa była znacznie ważniejsza niż ta z 2001 roku. E-dowód osobisty, czyli dowód z warstwą elektroniczną, to potężne narzędzie, które znacznie ułatwia życie.
Co to jest e-dowód?
E-dowód jest przede wszystkim dokumentem tożsamości – w tym znaczeniu jego funkcja się nie zmienia. Nadal posłuży nam podczas wizyty w banku czy w urzędzie. Posiada jednak dodatkowy, niewidoczny element – warstwę elektroniczną, a dokładniej wbudowany chip, który znacznie rozszerza zakres jego możliwości.
Co możemy zrobić za pomocą e-dowodu?
- Logować się portali administracji publicznej
Jeśli korzystamy e-usług urzędowych, dostęp do nich, dzięki e-dowodowi, jest znacznie ułatwiony – nie trzeba już uwierzytelniać się się za pomocą loginu i hasła lub bankowości internetowej.
- Podpisywać dokumenty podpisem osobistym
Składając dokumenty urzędowe możemy wykorzystać e-dowód, aby je podpisać – podpis osobisty umieszczony w e-dowodzie ma takie same funkcje jak podpis własnoręczny. Co ważne, korzystanie z tej formy uwierzytelnienia możliwe jest również u prywatnych podmiotów, jeśli wyrażają na to zgodę.
Podpis osobisty w e-dowodzie jest rozwiązaniem opcjonalnym – to znaczy, że sami decydujemy, czy chcemy, by nasz dokument dawał taką możliwość
- Łatwiej podróżować
Dzięki danym zapisanym w warstwie elektronicznej e-dowód jest również dokumentem podróży, zgodnym wymogami Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego. Dzięki temu nasza odprawa na lotnisku może być szybsza.
- Potwierdzać obecność
Ta funkcja pozwala nam przez samo przyłożenie dowodu potwierdzić naszą obecność w danym miejscu – ale nie służy do autoryzowania jakichkolwiek operacji.
- Zakodować podpis kwalifikowany
Warstwie elektronicznej e-dowodu znajduje się specjalna przestrzeń przeznaczona na zakodowanie w niej podpisu kwalifikowanego, uzyskanego od certyfikowanego dostawcy.
Jak uzyskać e-dowód?
Wszystkie dowody osobiste wydawane od 4 marca 2019 roku posiadają warstwę elektroniczną. To znaczy, że składając wniosek o dowód osobisty nie ma konieczności przeprowadzania specjalnej procedury. Jeśli twój tradycyjny dowód jest ważny, nie musisz go wymieniać – proces ten będzie trwał do 2029 roku. Jeśli jednak chcesz posługiwać się e-dowodem, w każdej chwili możesz złożyć o niego wniosek.
Ważne: od 27 lipca 2021 roku nie będzie już możliwe złożenie wniosku o dowód osobisty przez internet.
Aby złożyć wniosek o e-dowód, konieczne jest wypełnienie właściwego formularza – można pobrać go ze strony https://www.gov.pl/web/gov/uzyskaj-dowod-osobisty lub skorzystać z druku w urzędzie gminy. Poza tym potrzebne będzie kolorowe zdjęcie, dotychczasowy dowód osobisty lub paszport.
Ważne: jeśli wymiana dowodu jest spowodowana kradzieżą tożsamości, należy w urzędzie przedstawić potwierdzenie zawiadomienia organów ścigania lub informację od prezesa UODO, która potwierdzi, że Twoje dane mogły zostać wykorzystane w nieuprawniony sposób.
Mam już e-dowód. Czego potrzebuję, by z niego korzystać?
Aby móc w pełni cieszyć się funkcjami, jakie oferuje e-dowód, nie musimy posiadać żadnego specjalistycznego urządzenia – wystarczy nam smartfon z modułem NFC, który najczęściej kojarzymy z funkcją płacenia telefonem. Poza tym musimy zainstalować aplikację eDO App. To wystarczy, by używać naszego e-dowodu.
Jeśli nie mamy smartfona z anteną NFC lub nie chcemy korzystać z e-dowodu za jego pomocą, możemy zakupić specjalny czytnik – według informacji publikowanych na stronach rządowych jego koszt to około 250-300 zł. Konieczne jest również zainstalowanie odpowiedniego oprogramowania.
Czy e-dowód jest bezpieczny?
E-dowody posiadają zabezpieczenia przed sfałszowaniem – podobnie jak tradycyjne dowody bez warstwy elektronicznej. Korzystanie z usług, o których pisaliśmy powyżej – tzn. logowania do serwisów urzędowych lub podpisywania dokumentów, jest dodatkowo zabezpieczone i nie odbywa się jedynie poprzez przyłożenie dowodu do czytnika lub smartfona. W zależności od certyfikatu, którym chcemy się posłużyć, konieczne będzie podanie kodu PIN1 (czterocyfrowego) lub PIN2 (sześciocyfrowego), które ustalimy w urzędzie. Ponadto otrzymamy kopertę z kodem PUK, która umożliwia odblokowanie i zmianę kodów po trzykrotnym podaniu błędnych danych.
Ważne: Jeśli kod PUK zostanie podany błędnie trzykrotnie, certyfikaty wymagające kodów PIN zostaną trwale zablokowane. Jedyną możliwością, by móc z nich nadal korzystać, jest wyrobienie nowego e-dowodu.
Warto pamiętać, że e-dowód, nawet z zablokowanymi certyfikatami, wciąż jest ważnym dokumentem tożsamości oraz posiada funkcję potwierdzania obecności.
Partnerami dnia „Moje innowacje” są: Nokia oraz Platforma Przemysłu Przyszłości.
Partnerami Głównymi tegorocznej Nocy Innowacji są firmy Capgemini i EY.
