Specjalista IT na swoim, czyli jak Polski Ład wywołał lawinę przedsiębiorczości w IT

Polski Ład nieźle namieszał w podatkach – to już wiemy – ale w najnowszych danych GUS widać też zmiany w formach zatrudnienia. Nagle przybyło nam sporo „przedsiębiorców”. Liczba jednoosobowych działalności gospodarczych urosła w Polsce w styczniu o 8% wobec grudnia! Otwarto ponad 3 tys. firm w sekcji informacja
i komunikacja, do której zalicza się IT. W żadnej innej sekcji gospodarki przyrost (liczba nowych firm vs zamkniętych) nie był tak duży.

W branży IT to może mieć długofalowe konsekwencje. Polscy specjaliści od nowych technologii od kilku lat coraz chętniej przechodzili na kontrakty, czyli krótkie i dobrze płatne projekty. Polski Ład najwyraźniej umacnia ten trend. Czy to koniec ery specjalistów IT na etacie i początek fali faktycznej przedsiębiorczości?

B2B kontra etat

 3-miesięczny okres wypowiedzenia i stabilność jaką daje etat, przez wielu specjalistów IT są postrzegane jako ograniczenie. Na rozgrzanym rynku pracy nie chcą wiązać się z firmą tak mocno.

– To dotyczy głównie grupy ekspertów IT z ponad 5-letnim doświadczeniem. Inną ważną, a może najważniejszą korzyścią z wyboru tej drogi jest fakt, że osoba wystawiająca faktury otrzymuje wyższe wynagrodzenie netto za swoją pracę (najczęściej to kwota netto równa kosztowi pracodawcy przy etacie). Niemniej, poza czystą kalkulacją kwoty na fakturze, warto zsumować wszelkie pozostałe „benefity”, które są domyślnie wpisane w etat – urlopy, dni świąteczne, ryzyko L4 i pozostałe świadczenia – mówi Dorota Andrzejewska, szefowa zespołu rekruterów Awareson, agencji rekrutacyjnej w branży IT oraz dostarczającej rozwiązania IT dla biznesu.

Warto nadmienić, że w takiej sytuacji ekspertowi zatrudnionemu w ramach działalności gospodarczej, znacznie łatwiej jest podjąć się realizacji kilku projektów, nawet part-time, dla różnych firm. Co do zasady „pracodawca”, a z mocy umowy cywilnoprawnej usługodawca, nie może od niego wymagać ciągłej obecności w biurze, a specjalista może powierzyć swoje zadania podwykonawcy (o ile inne zapisy umowy tego nie zabraniają). W łatwiejszy dla obu stron sposób, można również taką umowę rozwiązać, a współpracę zakończyć.

– Pamiętajmy, że w przeciwieństwie do umowy o pracę, w tym przypadku specjalisty nie chroni Kodeks Pracy. Relacje usługodawcy i usługobiorcy są zapisane w umowie cywilnoprawnej, która nie podlega pod Sąd Pracy – warto poświęcić czas i uwagę na jej jak najdokładniejszą analizę, ponieważ wszelkie ewentualne roszczenia leżą potem w gestii stron – dodaje Dorota Andrzejewska.

Prawnicy mówią, że umowy zawiera się w czasie pokoju, ale na czas wojny – ważne jest, żeby umowa była bardzo precyzyjna, bez niedopowiedzeń, aby dokładnie chroniła nasze interesy. Specjalista IT na B2B samodzielnie (często przy pomocy doradcy podatkowego lub księgowego) musi też prowadzić dokumentację księgową, opłacać składki i podatki. Dobrze jest skorzystać z pomocy doświadczonego konsultanta ds. rekrutacji IT lub prawnika.”

Wewnętrzne B2B to z czasem za mało…

 W ostatnich latach wśród specjalistów IT coraz popularniejsza jest praca kontraktowa/freelancing – czyli zatrudnienie do konkretnego projektu, ograniczonego czasowo i zazwyczaj w kontekście konkretnego zadania do wykonania. To od wielu lat dominująca forma zatrudniania specjalistów IT w Europie Zachodniej, Stanach Zjednoczonych czy Azji. Formalnie kontrakt jest formą outsourcingu i trwa zwykle od 3 do 12 miesięcy (choć bywają też kontrakty krótsze – miesięczne, jak i dłuższe – nawet kilkuletnie).

W przypadku kontraktów stawki są nawet o 30-50% wyższe niż przy tzw. „wewnętrznym B2B”, które funkcjonuje podobnie do etatu. Kontraktorzy najczęściej są rozliczani za godzinę lub dzień pracy, nie mają opłacanych przez zleceniodawcę urlopów ani zwolnień lekarskich. Ich wysokie stawki, dotąd były rekompensatą za brak stabilności i ciągłości pracy.

– Aktualnie rynek pracownika daje jednak kontraktorom niemalże 100% gwarancję przedłużenia kontraktu lub zdobycia kolejnego, szczególnie, jeśli współpracują z doświadczoną agencją. Dodatkowym atutem tej formy współpracy z firmami jest to, że można bardzo szybko zdobyć solidne doświadczenie oraz realizować kilka kontraktów równocześnie  – wyjaśnia Marcin Szewczuk, Head of Growth w Awareson.

 Przejście z etatu czy „wewnętrznego B2B” na kontrakt, choć niewątpliwie kuszące, początkowo budzi wiele wątpliwości i obaw. Choć są naturalne, często bywają nieuzasadnione, szczególnie przy wsparciu profesjonalnych agencji.

Etat wciąż ma zwolenników

 Popularność etatu przez wiele lat wynikała z bezpieczeństwa i stabilności zatrudnienia jakie dawał. Tę formę współpracy firmy i pracownika regulują nie tylko same zapisy zawartej przez strony umowy o pracę, ale dodatkowo Kodeks Pracy. Prawo – generalizując – stawia pracownika na uprzywilejowanej pozycji w przypadku konfliktu czy niedopowiedzeń między stronami. Pracownika, który wywiązuje się ze swoich obowiązków, właściwie można zwolnić tylko w wyjątkowych, precyzyjnie określonych sytuacjach.

Prawo reguluje też okres wypowiedzenia umowy przez obie strony – dochodzi on nawet do 3 miesięcy, licząc ze skutkiem na koniec tygodnia (przy 2 tygodniowym okresie) lub miesiąca kalendarzowego. Osobie zatrudnionej na umowie o pracę przysługuje łącznie nawet 39 płatnych dni wolnych od pracy (21 lub 26 dni urlopu i 13 dodatkowych świąt ustawowych) oraz możliwość wzięcia zwolnienia chorobowego płatnego w 80% lub 100% oraz urlopu macierzyńskiego czy wychowawczego.

Firmy zdecydowanie chętniej inwestują w rozwój takich pracowników planując ścieżki kariery zawodowej: organizują dla nich szkolenia i pomagają w zdobywaniu certyfikatów zawodowych. Można również korzystać z dodatkowych benefitów, wiele firm ma też jasno określoną politykę premiową lub udostępnia w formie premii akcje firmy.

– Dużą zaletą takiej formy pracy jest to, że wszystkie obowiązki podatkowo-składkowe ciążą na pracodawcy – pracownik nie musi się tym zajmować. Nawet na rynku pracownika, gdzie bezpieczeństwo i stałość zatrudnienia gwarantują także inne formy współpracy, etat wybierają specjaliści IT, którzy chcą być częścią danej organizacji, czują potrzebę przynależności do danej grupy, chcą ją współtworzyć na różnych płaszczyznach – analizuje Ewa Szkolnicka-Górecka, doradca podatkowy ITA Doradztwo Podatkowe.

W przypadku B2B czy kontraktu trzeba o to zadbać samemu lub wybrać dobrego doradcę podatkowego lub firmę outsourcingową. Szczegółowo o Polskim Ładzie w IT oraz formach zatrudniania w tej branży można przeczytać w bezpłatnym e-booku podatkowym Awareson oraz ITA Doradztwo Podatkowe: LINK